“Trong cuộc sống có cả điều thiện lẫn điều ác, tại sao phải lựa chọn điều thiện? Và nhất là, tại sao bản thân ta phải nỗ lực sống hướng thiện?”
Có lẽ đây là câu hỏi luôn khiến bản thân mỗi chúng ta phải băn khoăn, thao thức nhiều nhất. Hơn lúc nào hết, con người trong thời đại ngày nay cần có sự tỉnh táo trước cuộc sống. Và nhất là, mỗi người cần xác định ý nghĩa đích thực của cuộc sống bản thân mình là gì?
Qua những gì đã trình bày ở trên, chắc hẳn mỗi chúng ta đã nhận ra câu trả lời thật giản dị. Bởi vì, cái ác là nguy hiểm, chẳng những hủy hoại cá nhân kẻ đã gây ra điều ác, mà còn làm cho trật tự xã hội bị rối loạn, không còn nữa cuộc sống êm đẹp, tiến bộ của nhân loại như ta hằng mong ước. Nếu không nỗ lực sống hướng thiện, chúng ta dễ có những việc làm không tốt, thậm chí còn gây ra nhiều tội lỗi, tiếp tay cho những tệ nạn, bề trái của xã hội. Mọi đau khổ mà con người gây ra cho nhau đều do con người chưa có lòng hướng thiện.
Những ai có lòng hướng thiện chính là những con người biết nhìn nhận hạnh phúc cuộc sống của mình trong mối tương quan với hạnh phúc của nhiều người khác, với xã hội, và với hạnh phúc của cả nhân loại. Trong cuộc sống, bất cứ ai trong chúng ta cũng muốn sống bên cạnh những người tốt, để có thể chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau. Những người tốt là những người đem lại cho chúng ta hạnh phúc, bình an. Không ai muốn sống bên cạnh những kẻ xấu, bởi lúc nào cuộc sống cũng đầy dẫy những bất an, lúc nào cũng phải nơm nớp lo sợ những chuyện không hay hoặc những điều hiểm nguy bất chợt xảy đến với mình. Và muốn sống bên cạnh những người tốt thì trước hết bản thân ta cũng phải là một người tốt.
Người có lòng hướng thiện luôn thấu hiểu được bản thân mình và nỗ lực thấu hiểu người khác. Lòng hướng thiện giúp chúng ta biết cách tự điều chỉnh hành vi và cách cư xử của mình cho đúng mực với mọi người xung quanh. Nói cách khác, mỗi chúng ta cần biết mình phải tự tu dưỡng, rèn luyện bản thân mình như thế nào, để mỗi hành vi hằng ngày của mình không xấu xa, không gây hại cho người khác, cho xã hội. Chỉ có dựa trên nền tảng của lòng hướng thiện mới giúp mỗi chúng ta tìm được ý nghĩa đích thực của cuộc sống, tránh được những sai lầm, lệch lạc có thể có. Chính vì vậy, bản thân mỗi người, dù sống trong bất cứ hoàn cảnh nào, cũng đều cần có sự nhận thức và hành động sao cho phù hợp với các chuẩn mực đạo đức.
Thật vậy, cuộc sống của bạn chỉ có ý nghĩa khi nó thấm đượm những giá trị đạo đức cao cả. Cho nên, có thể nói rằng, đối với mỗi chúng ta, khi sống ở đời, việc luôn có ý thức và nỗ lực theo đuổi các giá trị đạo đức tốt đẹp mới là điều đáng quý, đáng trân trọng. Sống sao cho có đạo đức là một câu hỏi mà suốt đời mỗi người phải không ngừng tự đi tìm câu trả lời cho mình. Bởi vì, một lối sống không đạo đức, bất chấp chuẩn mực xã hội sẽ đem lại bất hạnh cho cả cuộc đời ta. Đi theo cái xấu cái ác, tự chúng ta sẽ hủy hoại bản thân mình, hủy hoại tương lai cuộc đời mình.
Có một điều chắc chắn rằng, con người ta không thể hạnh phúc khi phải sống trong sự cắn rứt của lương tâm (bên trong) và sự lên án của xã hội (bên ngoài). Giữa việc làm điều thiện để lòng mình cảm nhận được niềm hạnh phúc, thanh thản với việc làm điều ác để lương tâm bị cắn rứt, chắc chắn chúng ta sẽ phải lựa chọn làm điều thiện.
Phần thưởng lớn nhất mà một cuộc sống hướng thiện mang lại cho bản thân ta chính là: sự thanh thản của cõi lòng. Khi quyết tâm thay đổi cuộc đời mình đi theo tiếng gọi của lòng hướng thiện, tâm hồn ta như một lần nữa cảm nhận niềm hạnh phúc được tắm lại nơi dòng suối tinh khiết, mát lành mà từ thuở ấu thơ ta đã từng cảm nhận được. Khi nỗ lực sống hướng thiện, chắc chắn lòng ta luôn cảm nhận được sự bình an, nhẹ nhõm, trong sáng, lành mạnh, cảm thấy mình là người sống có ích cho cuộc sống. Chúng ta không làm bất cứ điều gì để phải xấu hổ với lương tâm, với người khác. Khi đó, lương tâm của ta sẽ không phải chịu những cắn rứt nặng nề. Bản thân ta cũng không phải chịu đựng những lời phỉ nhổ, nguyền rủa của miệng lưỡi người đời!
Hạnh phúc trong cuộc sống không phải ở đâu xa, mà ở ngay trong nỗ lực sống hướng thiện của mỗi người chúng ta. Mỗi chúng ta là một thành viên sống trong cuộc đời này, nên mọi niềm vui hay nỗi buồn của kẻ khác đều có ít nhiều ảnh hưởng xa gần đến ta. Một trong những điều quan trọng nhất của con người khi sống trên đời là phải biết quan tâm lẫn nhau. Do đó, mỗi chúng ta hãy biết xem niềm vui của người khác như niềm vui của chính mình. Và hãy biết nghĩ rằng, trong nỗi buồn của người khác quanh ta luôn có một phần trách nhiệm của mình, vì mình chưa biết cách giúp hay chưa thể giúp cho người khác được vui.
Khi nghĩ và làm được như vậy, ta mới có thể sống hướng thiện. Bởi khi cuộc đời này càng có thêm nhiều ánh sáng của niềm vui, thì bóng tối bất hạnh cũng sẽ được thu nhỏ lại.
Chính vì những lý do đó, lòng hướng thiện phải trở thành nền tảng tinh thần trong đời sống của bản thân mỗi người. Lòng hướng thiện giúp mỗi con người tự hoàn thiện mình và nâng cao giá trị của bản thân, làm cho nhân cách bản thân mình trở nên thanh cao. Chính vì vậy, chỉ có nỗ lực sống hướng thiện mới là cội nguồn của hạnh phúc!
NGUYỄN MINH TIẾN